In de wintermaanden van de jaren ‘80 ging ondergetekende met Junus Saija, Herman Temmar en Ton Stanowicki vaak naar El Toro in Goes. Aangezien ik bedreven was in het draaien van pretsigaretjes mocht ik op de voorbank van de Volvo plaatsnemen. Ik draaide een blowtje waar we later veel plezier aan beleefden.

De Baron

Dit is echter een ander verhaal, een verhaal dat draait om de Hooizolder. In mei 1972 opende Sjaak Boone de Hooizolder aan de Grindweg in Westkapelle. Sjaak had nogal wat zaken in Vlissingen, zoals De Baron en The 70 Inn. Hij was toen al een horecabaron in wording. Soms heb je mensen die het verschil kunnen maken, of ze dat nu willen of niet. Boone is zo iemand. Frank Versluys en Pol Aertssen namen Boone’s zaak in 1976 over. Zij gingen verder onder de naam Frapo BV.

Zelf ben ik in de jaren ‘80 van de vorige eeuw één keer in de Hooizolder geweest, samen met Herman Temmar. In die tijd woonden we aan de Blindenhoek in Middelburg. Herman had een oogje laten vallen op een bepaalde dame, maar het ging niet van een leien dakje. Zij wilde koste wat kost een blowtje roken, maar daar was Herman niet zo van gediend. Ik hing die avond slechts amechtig aan de toog en kon eigenlijk geen pap meer zeggen.

Noodzaak

Terug naar het verhaal van de Hooizolder. In oktober 2006 nam Martin van Oeveren de Hooizolder over van Frapo BV. Hij verbouwde de zaak een jaar later. In november 2013 zag hij zich genoodzaakt de tent te sluiten, omdat de zaak niet langer voldeed aan de eisen van de gemeente Veere. De zakenpartners Ruud van Houten, Remco den Ouden en Marijn Riemens namen in samenwerking met pandeigenaar Heineken de Hooizolder daarna over. Zij gingen verder onder de naam SSG Horeca Exploitaties BV. Ze zeiden dat ‘de exploitatie zou worden voortgezet, zolang de herontwikkeling niet werd ingezet’. Ik zag laatst de bus van de Hooizolder langs rijden, dus ik vermoed dat de zaken nog goed gaan. Aan mij hebben ze dat niet te danken, want het blijft voor mij bij die ene keer.

Zo nu en dan zeggen we het gekscherend: “Als deze muren konden praten …” Nou, van de muur van Pizza Amore in Middelburg zou ik momenteel écht willen dat ‘ie praten kon. Een paar maanden geleden begon de eigenaar van die zaak, Yucel Yurdem, aan een grootscheepse verbouwing van het pand aan Vlasmarkt 24. Tijdens de verbouwing bleef de zaak op de meeste dagen open. Dat vereiste de nodige improvisatie, maar bood de bezoekers wel een intrigerend inkijkje in de voortgang van de operatie. Ook de muur die Amore scheidt van het naburige Kaffee ’t Hof kwam bloot te liggen. Daarin werd een vierkant deel in het midden zichtbaar, omgeven door houten planken en opgevuld met afwijkende bakstenen. De overburen van Amore, de familie van Aartsen-Rehatta, maakten er foto’s van en stuurden die in als raadplaatje voor de Facebook-pagina. Bij mij ging er pas een lampje branden toen ik de eerste reacties zag. Pas toen besefte ik dat het ging om het pand van Amore en dat ik naar de overblijfselen van een oud doorgeefluik zat te kijken.

Café

Hoe het verhaal precies zit weet ik helaas niet, maar tussen 1973 en 1978 zat aan Vlasmarkt 24 ’t Eethuisje. Die zaak werd gerund door Trudie Frauenfelder. In dezelfde periode openden Aad Bosman en Peter Streekstra een deurtje verder café Het Hof van Zeeland, een kroeg waar bezoekers van toen het nu nog over hebben. Kennelijk besloten de drie samen te werken, want ergens in die periode werd er een doorgeefluik gemaakt waar volgens de overlevering veelvuldig gebruik van werd gemaakt.

Shoarmazaak

Het gekke is echter dat ik tot nu toe nog niemand sprak die precies weet hoe het in z’n werk ging. Ik weet ook nog steeds niet hoe lang het luikje daar heeft gezeten. Ik vermoed dat het verdween toen er nieuwe eigenaars in de zaak kwamen, of toen Yoel en Cobie Zivv-Weezepoel er in 1978 Israëlisch restaurant Har Masada openden, de eerste echte shoarmazaak van Middelburg. Heel belangrijk zijn dit soort weetjes natuurlijk niet, maar het zijn voetnoten in de geschiedenis van een horecapand. In het geval van Vlasmarkt 24 is die nog grotendeels in nevelen gehuld.

Des te leuker is het dat we nu wél de mogelijkheid hebben om alles op de voet te volgen. Yucel doet het hartstikke goed aan de Vlasmarkt. Samen met zijn broers heeft hij vanaf 2011, toen hij Grillroom Netanya overnam, Amore tot een succes gemaakt. Dat succes bouwen ze nu uit. Het is hen van harte gegund.

Als het wel of niet bezoeken van muziekfestivals een graadmeter is voor het antwoord op de vraag hoe jeugdig je nog bent of je voelt, dan mag je mij gerust een ouwe lul noemen. In de jaren ‘80 en ‘90 struinde ik alle festivals van naam af, zeker als er veel rock- en punkbands op het programma stonden. Ik ging jaren op rij naar Dynamo Open Air, Lowlands en Graspop. Sinds een jaar of tien ben ik er echter klaar mee. Zelfs aan regionale of lokale festivals waag ik me zelden. Ik heb er gewoon geen zin meer in.

Spontaan

Ik kijk bandjes liever in cafés en de kleinere poppodia. Maar zin kun je ook maken. Toen een maatje me onlangs vroeg of ik mee wilde naar Hrieps, hoorde ik mezelf spontaan ja zeggen. Dat moest er nu eindelijk maar eens van komen. Jaar in, jaar uit hoorde ik de positieve en enthousiaste verhalen van vrienden en bekenden, maar ik kwam zelf niet verder dan de Hrieps Pre Party in de Zeeuwse hoofdstad. Deze keer, de 24e editie, zou ik dat korte stukje van Middelburg naar Grijpskerke óók gaan fietsen.

Muntjes

Een lang verhaal kort: ik heb geen spijt gekregen van die beslissing. Het begon nog even met een zucht, want er stond een lange rij wachtenden voor de kassa met muntjes, maar die werd sneller weggewerkt dan ik voor mogelijk had gehouden. En zo ging het overal, de hele tijd. Ondanks de drukte ben je bij alle barren, kramen en toiletten meteen aan de beurt en kun je goed doorlopen. Hrieps werkt met 500 vrijwilligers maar is enorm professioneel. Het mooiste voorbeeld is misschien wel het feit dat Hrieps niet werkt met een beveiligingsbedrijf maar met een eigen team, dat vrijwel onzichtbaar over het festivalterrein loopt onder de noemer ‘Sfeerbeheer’. Zij hoeven niet of nauwelijks in te grijpen, omdat de bezoekers zich goed gedragen, zelfs als ze dronken zijn. Als je dwars door de afgeladen feesttent van de ene naar de andere kant van het terrein loopt is er niemand die geërgerd kijkt of stug blijft staan. Als je een biertje in je nek krijgt, zeur je niet, maar kijk je lachend om en zeg je bedankt.

Wrijving

En precies dat aspect maakt het festival zo bijzonder. Er wil bij het uitgaan nog wel eens wat wrijving zijn tussen inwoners van Walcherse dorpen en steden, maar niet op Hrieps. Westkapelle en Arnemuiden, Domburg en Oostkapelle: op deze weide staan ze zij aan zij mee te zingen, te eten en vooral te drinken (machtig, wat een hoeveelheden!) Twee weken na het festival vraag ik mezelf nog steeds af hoe de organisatie dat voor elkaar krijgt. Da’s toch heel knap? Maar het is ook geweldig om te zien. Hrieps kan zich trots en tevreden opmaken voor het jubileumjaar 2019.

Twee weken geleden ontving ik via Facebook een privébericht uit Letland, van de mij onbekende dame Marta Baumane. ‘Spam’, dacht ik. Omdat ik het bericht ontving via Middelburg Dronk besloot ik het toch te openen.

Zaken

Marta schreef dat haar familie half april Middelburg zou bezoeken om op zoek te gaan naar de adressen waar hun betovergrootmoeder Maria Classen woonde en werkte. De familie was gaan zoeken naar info en belandde zo op Middelburg Dronk. Maria bestierde in die periode namelijk diverse zaken. Marta vroeg zich af of ik wellicht de adressen van die zaken had. Ik zocht ze op en sloot mijn antwoord af met de opmerking dat ik graag een rondleiding wilde geven. Graag, was het antwoord.

Damplein

Zaterdag werd ik gebeld vanuit Riga. Een man zei dat het gezelschap in Middelburg was. Even later trof ik op het Damplein Karlis Pastors en zijn vrouw, zus en nicht. Hun Engels was niet zo goed, maar dat bleek geen belemmering. We liepen over de Rouaansekaai, Hoogstraat en de kop van de Vlissingsestraat. Daar runde Maria destijds drie cafés: de Stad Hamburg, De Dubbele Arend en Bellevue.

Morgenster

We weten dat Maria eerst een winkel genaamd de Morgenster runde in de Korte Delft. Haar man Heinrich Wehrmann had toen al de Stad Hamburg, een zaak die Maria na zijn overlijden voortzette. Na een verplaatsing van de zaak naar Vlissingen nam ze Bellevue op het Vlissings Wagenplein over. Een jaar later, in 1881, verhuisde ze al naar De Dubbele Arend in de Hoogstraat. Vanaf die tijd wordt het onduidelijker. In 1881 adverteerde Maria nog voor een bal in haar zaak, maar staat deze ook te koop.

Zeeman

Ze hertrouwde in 1882 met zeeman Heinrich Clausel die afkomstig was uit … Letland. Uiteindelijk ging ze met hem mee naar zijn vaderland. Dat verbaast de familie. Hier in het Westen had ze het toch goed? Waarom dan mee? Misschien komen we er wel nooit achter, maar we gaan in ieder geval proberen meer details over Maria’s leven te achterhalen. Er is nu een heuse Letlandconnectie. Karlis en de drie dames genoten van het bezoek, zo schreven ze in het gastenboek van De Kaepstander. Daar word ik dan weer blij van. Wordt vervolgd!

In de jaren ‘80 van de vorige eeuw woonde ik met Herman Temmar op de Blindenhoek 5 in Middelburg. Het was een tijd van geven, maar vooral van nemen. Herman en ondergetekende landden vaak aan in ‘t Sincken Tooghje, kortweg de Zinkenbak genoemd. Het was daar altijd goed toeven en je kreeg een drankje voor weinig. In die tijd stond Piet achter de bar. We hebben hem nog wel eens cocktails boven zijn hoofd laten shaken. Zo ging dat in die dagen.

Lieve Lust

Terug naar het verhaal waar het hier om draait. Over Novum, ‘t Hof van Holland en Centrum. Het waren zaken die er in de vorige eeuw echt toe deden en waar de drank vaak in de man was. Enfin, daar werd gedronken dat het een lieve lust was.

Op 9 oktober 1882 opende Dirk Bos zijn zaak op het adres D27 in Middelburg. Hij werd in oktober 1895 opgevolgd door Hendrikus Jacobus Stappers. Op zijn beurt werd Stappers in 1914 opgevolgd door Jacob Merison, die in november 1921 in de persoon van Adriaan Hubregtse een opvolger kreeg. Hij noemde het ‘t Hof van Holland.

Biljartconcours

Toen Hubregtse dat jaar failliet ging, werd de zaak overgenomen door Jacobus Adrianus van Dorst, die ‘t Hof van Holland zaak omdoopte in Novum. J.A. van Dorst, die eerder in Huijsman 2 zat, breidde in 1924 uit. In dat jaar vroeg hij ook een vergunning aan voor het naburige D26, maar dat pand werd een jaar later al gerund door Cornelis Bernardus Koolwijk. Hij veranderde de naam van Novum in Centrum.

Het laatste bericht dat is opgedoken over Centrum ging over een biljartconcours in de Middelburgsche Courant uit 1925. Van Dorst adverteerde in 1927 nog steeds onder de naam Novum. Men nam nog een drankje in Novum, ‘t Hof van Holland en Centrum en nam nog een drankje totdat het niet meer kon. Zoveel werd er in die jaren gedronken.

Heilig

In de tijd dat ik samen met Herman Temmar op de Blindenhoek woonde was het een komen en gaan van mensen. Die tijd is me nog steeds heilig.

Later vestigden nogal wat mensen zich in de Blindenhoek. Bert Gerestein zat op de hoek van de Latijnse Schoolstraat en Lombardstraat en Arie Wezenpoel op de hoek van de Bogardstraat. Het hield er gewoon nooit op, althans zo leek het.