De Letlandconnectie van Middelburg Dronk

Twee weken geleden ontving ik via Facebook een privébericht uit Letland, van de mij onbekende dame Marta Baumane. ‘Spam’, dacht ik. Omdat ik het bericht ontving via Middelburg Dronk besloot ik het toch te openen.

Zaken

Marta schreef dat haar familie half april Middelburg zou bezoeken om op zoek te gaan naar de adressen waar hun betovergrootmoeder Maria Classen woonde en werkte. De familie was gaan zoeken naar info en belandde zo op Middelburg Dronk. Maria bestierde in die periode namelijk diverse zaken. Marta vroeg zich af of ik wellicht de adressen van die zaken had. Ik zocht ze op en sloot mijn antwoord af met de opmerking dat ik graag een rondleiding wilde geven. Graag, was het antwoord.

Damplein

Zaterdag werd ik gebeld vanuit Riga. Een man zei dat het gezelschap in Middelburg was. Even later trof ik op het Damplein Karlis Pastors en zijn vrouw, zus en nicht. Hun Engels was niet zo goed, maar dat bleek geen belemmering. We liepen over de Rouaansekaai, Hoogstraat en de kop van de Vlissingsestraat. Daar runde Maria destijds drie cafés: de Stad Hamburg, De Dubbele Arend en Bellevue.

Morgenster

We weten dat Maria eerst een winkel genaamd de Morgenster runde in de Korte Delft. Haar man Heinrich Wehrmann had toen al de Stad Hamburg, een zaak die Maria na zijn overlijden voortzette. Na een verplaatsing van de zaak naar Vlissingen nam ze Bellevue op het Vlissings Wagenplein over. Een jaar later, in 1881, verhuisde ze al naar De Dubbele Arend in de Hoogstraat. Vanaf die tijd wordt het onduidelijker. In 1881 adverteerde Maria nog voor een bal in haar zaak, maar staat deze ook te koop.

Zeeman

Ze hertrouwde in 1882 met zeeman Heinrich Clausel die afkomstig was uit … Letland. Uiteindelijk ging ze met hem mee naar zijn vaderland. Dat verbaast de familie. Hier in het Westen had ze het toch goed? Waarom dan mee? Misschien komen we er wel nooit achter, maar we gaan in ieder geval proberen meer details over Maria’s leven te achterhalen. Er is nu een heuse Letlandconnectie. Karlis en de drie dames genoten van het bezoek, zo schreven ze in het gastenboek van De Kaepstander. Daar word ik dan weer blij van. Wordt vervolgd!

Het hield er gewoon nooit op

In de jaren ‘80 van de vorige eeuw woonde ik met Herman Temmar op de Blindenhoek 5 in Middelburg. Het was een tijd van geven, maar vooral van nemen. Herman en ondergetekende landden vaak aan in ‘t Sincken Tooghje, kortweg de Zinkenbak genoemd. Het was daar altijd goed toeven en je kreeg een drankje voor weinig. In die tijd stond Piet achter de bar. We hebben hem nog wel eens cocktails boven zijn hoofd laten shaken. Zo ging dat in die dagen.

Lieve Lust

Terug naar het verhaal waar het hier om draait. Over Novum, ‘t Hof van Holland en Centrum. Het waren zaken die er in de vorige eeuw echt toe deden en waar de drank vaak in de man was. Enfin, daar werd gedronken dat het een lieve lust was.

Op 9 oktober 1882 opende Dirk Bos zijn zaak op het adres D27 in Middelburg. Hij werd in oktober 1895 opgevolgd door Hendrikus Jacobus Stappers. Op zijn beurt werd Stappers in 1914 opgevolgd door Jacob Merison, die in november 1921 in de persoon van Adriaan Hubregtse een opvolger kreeg. Hij noemde het ‘t Hof van Holland.

Biljartconcours

Toen Hubregtse dat jaar failliet ging, werd de zaak overgenomen door Jacobus Adrianus van Dorst, die ‘t Hof van Holland zaak omdoopte in Novum. J.A. van Dorst, die eerder in Huijsman 2 zat, breidde in 1924 uit. In dat jaar vroeg hij ook een vergunning aan voor het naburige D26, maar dat pand werd een jaar later al gerund door Cornelis Bernardus Koolwijk. Hij veranderde de naam van Novum in Centrum.

Het laatste bericht dat is opgedoken over Centrum ging over een biljartconcours in de Middelburgsche Courant uit 1925. Van Dorst adverteerde in 1927 nog steeds onder de naam Novum. Men nam nog een drankje in Novum, ‘t Hof van Holland en Centrum en nam nog een drankje totdat het niet meer kon. Zoveel werd er in die jaren gedronken.

Heilig

In de tijd dat ik samen met Herman Temmar op de Blindenhoek woonde was het een komen en gaan van mensen. Die tijd is me nog steeds heilig.

Later vestigden nogal wat mensen zich in de Blindenhoek. Bert Gerestein zat op de hoek van de Latijnse Schoolstraat en Lombardstraat en Arie Wezenpoel op de hoek van de Bogardstraat. Het hield er gewoon nooit op, althans zo leek het.

Wil jij jouw kennis van de horeca delen?

Het idee voor de website Middelburg Dronk ontstond in de zomer van 2010 op – hoe kan het ook anders – het terras van mijn stamcafé. Toen ik daar naar een van de vele mooie verhalen van een tafelgenoot luisterde, bedacht ik dat het mooi zou zijn om de verhalen over de bekendste kroegen van de stad te vertellen op internet.

Als Middelburger én fervent blogger zag ik er een interessante reeks in.

Wikipedia

Bijna acht jaar later is het idee behoorlijk uit de hand gelopen. De verhalenreeks groeide in korte tijd uit tot een online encyclopedie, naar het model van Wikipedia. Middelburgdronk.nl telt meer dan 26.000 pagina’s die bijna 2500 artikelen bevatten. Op de site staan zo’n 21.000 bestanden in de vorm van historische foto’s en knipsels uit Krantenbank Zeeland. En dat niet alleen: dankzij een klein team vrijwilligers kwamen er ook sites voor Vlissingen, Veere, Noord-Beveland en Zuid-Beveland.

Onderhoud

Joke Vantricht nam in haar eentje Vlissingen voor haar rekening, Rob van Hese vulde de andere drie. Thomas Filius zorgde er op zijn beurt voor dat de sites werden gebouwd en onderhouden. We kregen ook veel hulp van buitenaf.

Het lokale initiatief van ooit leek hard op weg te zijn om een volwaardig regionaal platform te worden, met dekking van de horeca in heel de provincie Zeeland.

Machine

Maar ik moet het eerlijk toegeven: de ‘machine’ hapert. Een klein team van vrijwilligers is kwetsbaar. Als je de websites een gekoppelde sociale media goed wilt bijhouden moet je er veel tijd in steken. Door verschillende omstandigheden komt het bestaande team van vrijwilligers aan veel van die dingen niet meer toe.

Oproep

Daarom een oproep: lijkt het jou leuk een bijdrage te leveren aan een van de websites, of aan de sociale media die erbij horen? Laat het ons dan weten! Alle hulp is welkom, van mensen die foto’s willen maken van bestaande horecagelegenheden en -personeel, tot mensen die graag webredactie of onderzoek willen doen.

Ben je een kenner van de (horeca-) geschiedenis van een Walchers of Bevelands dorp en wil je die kennis graag delen? Neem dan contact met ons op via stichting@dronk.org.