‘Ik dacht al dagen lang: vraag het vandaag’. Deze klassieke dichtregel van Martinus Nijhoff speelde al dagen door mijn hoofd. Wanneer zou ik Michel de Vaan eens aanspreken en uitnodigen voor een gesprek? Ik zie hem vrijwel dagelijks als hij zijn cappuccino nuttigt bij De Vriendschap. Daar is hij kind aan huis. Enfin, ik vroeg het hem vorige week en afgelopen dinsdag hadden we eindelijk een gesprek, een vruchtbaar gesprek.

Michel opende in mei 1975 een rôtisserie, die zijn voornaam droeg, aan de Korte Geere 19 in Middelburg. Hij was van 1970 tot 1974 adjunct-directeur van Hotel Britannia in Vlissingen en zag een eventueel directeurschap niet echt zitten. Michel en Trudy de Vaan hadden namelijk een dochter en wilden dat zij in een minder hectisch klimaat zou opgroeien. Dat kon in Michel. Tijdens de openingsdagen zat het gezin De Vaan er strijk en zet om 17.30 uur aan tafel.

Oesters

Binnen no time liep de zaak als een trein. Veel klanten van Brit kwamen proeven en voelden zich meteen thuis en op hun gemak. Je zou kunnen zeggen dat het een zakenrestaurant was, want veel zakenlui uit de hele provincie prikten er een vorkje. Michel had in 1972 in Hotel Britannia de eerste Nederlandse kampioenschappen oesters openen georganiseerd. De tweede titelstrijd vond in 1975 in Michel plaats. Zo sneed het oestermes aan twee kanten.

In eerste instantie huurde Michel zijn pand van bouwbedrijf De Delta, maar binnen een jaar kon hij het pand Korte Geere 19 kopen. Hij vertelde me vorige week dat hij ooit een mooi compliment van een belastinginspecteur kreeg. De inspecteur controleerde drie dagen lang de boekhouding op de bovenverdieping. Hij wilde niet mee-eten, want dat riekte naar omkoping. Toch zei de man: “U kookt echt lekker.” Hij had uit de rekeningen geleerd dat er nooit pakjes soep of saus werden gekocht en alles echt vers was wat de pot schafte.

Hofje

Ik heb een keer op genoemde bovenverdieping gedineerd, maar dat was een werkdiner. De kwestie van het Hofje onder de Toren speelde toen en met wethouder Van Dijk, de heer Onderdijk van Woningbouwvereniging Middelburg en projectontwikkelaar Van den Bos werd aan tafel de strategie uitgestippeld. Nadien was er een informatieavond voor de bewoners van het hofje in de Schakel waar bleek dat de strategie daadwerkelijk werkte.

Marco Haak kwam in 1995 in Michel, maar verliet de zaak twee jaar later. Michel gooide de zaak over een andere boeg en opende pannenkoekenhuis Fiederelsje in het pand. Hij verkocht zijn pand in 1999 aan Eef Habets, eerder in De Ploeg op de Markt, die er La Casserole opende. Hij stopte drie jaar later en de nieuwe eigenaren werden broer en zus Niels en Nienke de Paepe. Zij doopten de zaak om tot Deksels. In 2012 tenslotte kwamen Frank Goudt en Anja Mies in het pand en noemen hun zaak Mrs. Jones.

Het was een vruchtbaar gesprek met Michel. We doen het zeker nog een keer over op het terras van De Vriendschap.

Als ik door Grijpskerke fiets, grijpt iets me bij de keel en dat maakt me weemoedig en tegelijkertijd boos. Het gaat me steeds meer aan het hart om het pand Kerkring 8 te zien verpieteren. In de Gouwe Geit is niet meer en zal wellicht ook nooit meer zijn of er moet een horecawonder gebeuren, een wonder dat ik van harte zou toejuichen. Laat de geschiedenis maar voor zich spreken.

In juli 1765 verschijnt er een advertentie in de Middelburgsche Courant waarin een korenmolen uit de hand wordt verkocht in het Parochiehuis in Grijpskerke. Het Parochiehuis was, u voelt het al aankomen, gevestigd aan de Kerkring 8. Over de eerste eigenaren van de herberg is weinig bekend, maar in 1839 koopt veearts Willem Heijt het Parochiehuis. Na Heijt volgt er een hele rij eigenaren die eindigt bij Martinus Verhage die het Parochiehuis in 1910 aanschaft. Hij blijft vier jaar in de zaak en daarna verdwijnt het Parochiehuis uit beeld.

Leendert van Dixhoorn wordt in 1914 de nieuwe eigenaar en hij doopt zijn herberg ’t Groenewoud. Zeven jaar later neemt Leonard Bimmel ’t Groenewoud over en hij wordt begin jaren ’50 opgevolgd door zoon Lourus. Lien Schroevers vertelde dat ome Louw en tante Mien Bimmel-Jakobsen naast het café, op de hoek van de Kerkring, ook een VéGéwinkel hadden. Ome Louw ging langs de deur met de boodschappen en alles werd genoteerd in het VéGéboodschappenboekje. Lourus Bimmel zet de zaak in 1982 te koop voor fl. 158.000 k.k.

Lenie en Mark de Pagter kopen het café en noemen het In de Gouwe Geit. Ze openen in 1986 bar-dancing Joy op Seroos en nemen op 17 november 1987 afscheid van de Gouwe Geit. Het zal wel feest en lang onrustig in Grijpskerke zijn geweest, want het was vrij drinken. A. Wisse neemt de zaak over en Mariska Kassander wordt bedrijfsleider. Het was maar een korte vreugde, want een jaar later breekt de periode Van de Gruiter aan.
In eerste aanleg staat Cobie van de Gruiter-van den Bosse samen met Michel van Nielen in de Gouwe Geit, maar hij vertrekt in 1988 naar lunchroom La Reine in Vlissingen. Cobie’s echtgenoot Aart schuift nu ook aan in de zaak. Aart van de Gruiter had in de jaren ’70 Taxibedrijf de Gruiter aan de Noordstraat in Grijpskerke en in de bedrijfswoning was een tijdje een illegaal café gevestigd, maar dit terzijde. Aart en Cobie van de Gruiter zaten in 1980 trouwens in de Kreukel aan de Pottenmarkt in Middelburg – nu de Zaak van Cap en Grace van Dalen-Nanlohy.

In 1995 scheiden de wegen van Aart en Cobie en neemt kok Eddie Cevaal Aart’s ‘aandeel’ in de zaak over. Wanneer Eddie er in 2001 uitstapt, keert Aart noodgedwongen terug om Cobie te helpen. Met ingang van 1 januari 2015 sluit In de Gouwe Geit haar deuren en dat laat een grote leegte achter in Grijpskerke. Er kon in de gauwigheid geen koper worden gevonden en de langere termijn bood ook geen soelaas en mijn weemoedigheid blijft dus maar duren en duren.

In mei 1957 openen Ko Wondergem en echtgenote Ria Welmers ijstaria De Noordpool aan de Lange Noordstraat 45 in Middelburg. Bijna exact een jaar later heropent de Noordpool. De zaak is grondig verbouwd en beschikt nu ook over Verlof A. Met Verlof A mag er zwakalcoholisch worden geschonken, dus dat scheelt een slok op een borrel.
De Noordpool gaat in 1962 op de fles en E. van der Weide-Huijbregtse opent Bar Irene in het pand. De officiële opening vindt echter pas plaats op 14 april 1963, maar dat gebeurde, en gebeurt nog steeds, wel vaker. De zaak krijgt de naam van een dochter en die heet, hoe kan het ook anders, Irene. Zoon Harrie van der Weide komt op enig moment ook in de zaak.

Ik kan me Harrie nog goed herinneren. Hij had een vetkuif en reed natuurlijk op een buikschuiver, terwijl ik met mijn lange lokken een Puch had. Harrie en Bep vertrokken later naar de Sportland Inn aan de Nieuwedijk in Vlissingen waar ze als ome Har en tante Bep door het leven gingen.
Ko Wondergem duikt in 1968 weer op in de Middelburgse horeca en wel in de Bonanzabar aan de Vlasmarkt. De zaak wordt geëxploiteerd door echtgenote Ria Welmers.
In maart 1969 openen Rinus en Corrie van Hoepen café De Postkoets en is Bar Irene van de kaart. Zoals u in het verhaal over café Cambrinus al kon lezen, maakte Corrie de lekkerste snert die je in een Middelburgs café kon eten. Corrie en Rinus waren niet aan hun proefstuk toe, want ze zaten eerder in café Dijkzicht aan het Vlissings Wagenplein.
Rinus van Hoepen poetst in juni 1985 de plaat en Ulrich en Ria Werlang zijn de nieuwe eigenaren. Ria is de dochter van Ria Welmers van de Noordpool; kat in ’t bakkie. De familie Werlang werkt met mannen, vrouw en macht in de zaak. Ook zonen Chris, Marco en Ronald steken de armen uit de mouwen in de Postkoets. Wanneer Ulrich in 1995 overlijdt wordt de bloeiende zaak te koop gezet – Ria Werlang overlijdt in 2014.

Zeljko Savic en vriendin Jeannette de Nooijer kopen de Postkoets. Ze vertrekken een jaar later naar café ’t Hoekje aan de Pottenmarkt- sinds 2014 café de Zaak. Battal Ertem is de nieuwe eigenaar van de Postkoets en hij noemt zijn zaak Lange Noord. Bij Middelburg Dronk weten we eigenlijk bijna niets van café Lange Noord, dus we houden ons aanbevolen voor nadere informatie. In 1998 wordt het pand verkocht en breekt er een horecaloos tijdperk aan. Daar komt op 6 juni 2015 een einde aan. Op die dag opent Jurgen Vos zijn koffiehuis Isings. Wellicht verwijst de naam naar Johan Herman Isings die historische schoolplaten maakte. Dat lijkt een plausibele verklaring, aangezien Jurgen Vos geschiedenisleraar is. Isings is een goed bezocht koffiehuis dat veel door studenten wordt gefrequenteerd. Een alternatief voor buurzaak espressobar Ko D’ oooooooor van Marijke en William Verstaeten-Smulders. De espressobar moest in augustus 2014 het veld ruimen – het pand werd letterlijk door de bank genomen.

Een paar weken geleden stond er een interessant bericht op de Facebookpagina van Veere Dronk. Kerstin Berk en Mark de Looff zijn sinds februari van dit jaar de nieuwe eigenaren van Markt Zes in Domburg. Of Catherine en Klaas Pirson-Carlier nu op hun lauweren rusten weet ik niet. Ze verdienen het in ieder geval wel. Catherine heeft het horecavak bij haar vader, Eli Carlier, geleerd. Hij had in de jaren ’70 amusementshal The Game aan de Weverijstraat in Domburg. Daarnaast had hij een busonderneming. Ik heb Eli, een zeer beminnelijk mens, goed gekend, want ik werkte in de jaren ’70 als werkstudent bij zwembad Poelendaele in Middelburg als hokjesman. We maakten weleens een praatje als buschauffeur Eli aan de ochtendkoffie zat in de kantine bij Merijn Heestermans.

Eli kon prachtig vertellen over de reizen die hij gemaakt had en die er nog aan zaten te komen. Helaas overleed hij in 1996 plotseling op 73-jarige leeftijd. The Game was letterlijk over en twee jaar later kwam er sociale woningbouw aan de Weverijstraat. Ik denk dat Eli dat, als sociaal voelend mens, wel had kunnen waarderen.

Lunchroom

Catherine nam rond 1984 lunchroom Kootje van Jacqueline en Ko Labruyère over aan Markt 6. Ze noemde haar zaak, een lunchroom en coffeeshop, de Dom. Wellicht was dat een allusie op Domburg of een verwijzing naar de kerktoren die Mondriaan zo kleurrijk vereeuwigde. Klaas zat toen nog volop in de surfbusiness, maar kwam later ook in de zaak. In 2003 werd de Dom grondig verbouwd tot een ruime en meer open zaak. Een jaar later kozen Catherine en Klaas voor de naam Markt Zes en was de Dom in Domburg verleden tijd. In grand café Markt Zes swingde het vaak als een trein, want op vrijdagavond speelde er vaak een band.

Recensent

Je kunt er ook goed eten, meldde de culinaire recensent van de provinciale courant. Markt Zes kreeg drie sterren en de recensent besloot met de woorden: “Markt Zes is een plek waar je naar toe gaat voor de gezelligheid en waar je een hapje kunt eten.” De zaak draait al jaren als een tierelier en tijdens Jazz by the Sea is er bijna geen doorkomen aan. Mensen komen en gaan, nemen een drankje en dansen op het ritme dat de muziek voorschrijft. Catherine en Klaas dansen een ongedanste dans, want er is te veel werk aan de winkel. In januari 2016 houden ze Markt Zes voor gezien en de rest is geschiedenis.

Mondriaan is nooit ver weg in Domburg. Zo zitten Kerstin Berk en Mark de Looff van 1997 tot 2010 in restaurant Mondriaan aan de Ooststraat. Sinds 2013 zit de Visbar in het pand. Kerstin en Mark vertrekken in 2010 naar strandpaviljoen de Oase dat ze samen met Jacco Duvekot uit Vrouwenpolder uitbaten. Nu gaan Kerstin en Mark een nieuw avontuur aan. Een avontuur dat alleen maar goed kan aflopen, want Markt Zes is een zaak die staat als een huis. Voor de goede orde toch veel succes en ik kom binnenkort eens buurten.

Het is een goed stel dat in de jaren ’60 van de vorige eeuw poseert voor een portret in café Cambrinus op de hoek van de Zusterstraat en Gravenstraat in Middelburg. Tweede van rechts zit eigenaar Huib Willemse. Naast hem zijn echtgenote Joke. Achter haar staat, met baard en bril, Hans den Exter, zoon van de eerdere eigenaar Cor den Exter. Links, met de rug naar het raam Piet Otto, die geweldig vis kan roken en een heerlijke boerenleverworst maakt. Verder Wout, Marie en zoon Jan Schonis, de heer Vinke, Maud Verbeek en kapper André Caljouw uit de nieuwe buurt.
Het begint in 1931 wanneer Cornelis Witte Café de Rape overneemt van Wilhelmina Geijp. De zaak is gevestigd op het adres Gravenstraat 48 en Witte kiest voor de naam Cambrinus. Hij heeft eerder in koffiehuis Stoombarge aan de Blauwedijk gezeten waar, u raadt het al, de stoombarge naar Vlissingen vertrekt. Het is een klein kroegje dat eigenlijk fungeert als wachtkamer voor dorstige reizigers. Mensen kunnen in die tijd op vijf manieren naar Vlissingen: per boot, bus, tram, trein of met de benenwagen.

Schutspatroon
In 1937 neemt Cor den Exter Cambrinus, schutspatroon van het bier, over van Witte. Vier jaar later wordt het pand verwoest, maar Cambrinus keert na de Tweede Wereldoorlog terug in een nieuw pand. Het eigenaardige is dat het nieuwe adres Zusterstraat 17 wordt. De ingang van het café is van de Gravenstraat naar de Zusterstraat verplaatst. Als Cor overlijdt, zet echtgenote Toos Cambrinus nog een tijdje voort tot het tijdperk Willemse.
Huib Willemse wordt begin jaren ’60 de nieuwe eigenaar. Hij zit dan al eventjes in het horecavak. Hij is kelner in cafetaria De Krab van Wim Flipse aan het Plein 1940. Bar American volgt in 1968 De Krab op en over Bar Americain, mijn stamkroeg, moet ik, of Edwin Mijnsbergen die er nog heeft gewerkt, nog eens een verhaal schrijven.

Gehaktballen
Hans Rijkse heeft me in Seventy Seven, ook mijn stamkroeg, vertelt dat Joke Willemse elke vrijdag overheerlijke gehaktballen maakte in Cambrinus. Als je één of meer gehaktballen wilde, moest je er vroeg bij zijn, want ze waren in een mum van tijd op. Hetzelfde gold voor de snert van Corrie van Hoepen uit de Postkoets aan de Lange Noordstraat. Die was echter niet zo snel op, omdat snert nu eenmaal in grotere hoeveelheid wordt gemaakt.
In café Cambrinus was een biljartvereniging met dezelfde naam actief . Ik heb er zelfs een speldje van. Ik denk dat de foto is genomen tijdens een jubileum van de vereniging. Enfin, in 1978 besloten Huib en Joke Willemse gebruik te maken van de zogenaamde saneringsregeling. Overbuurman Ronnie de Pree van Alassio nam de inventaris over voor 10.000 gulden. Hij vertelde me vorig jaar dat Huib tegen hem zei: “Breng af en toe maar een beetje, als ik alles maar voor mijn pensioen binnen heb.” Het afscheidsfeest in en van Cambrinus werd op zaterdagavond gevierd. Biljartvereniging Cambrinus stond niet op straat, maar stak gewoon over naar Alassio.